Vücut yüzeyindeki bazı nokta veya noktaların iğnelenmesi ile hastalıkları önlemeyi ve tedavi etmeyi amaçlayan bir tedavi yöntemidir.
Akupunktur, Latince bir kelime olup, iğne anlamına gelen acus ile delmek, iğnelemek anlamına gelen punctura kelimelerinden türemiştir.
TARİHSEL GELİŞİMİ
Akupunktur M.Ö.1000’li yıllarda Çin’de uygulanmaya başlanmıştır.M.Ö.1000 yıllarında Shang hanedanı zamanının arkeolojik bulguları arasında akupunktur iğnelerine rastlanmıştır. Hatta akupunkturun başlangıcının taş devrine dayandığı iddia edilmektedir. Tedavide Bian(=Çincede taş anlamına gelmektedir) adı verilen taşların bronz çağına kadar kullanıldığı, bronz ve demir çağında ise metal iğnelerle tedavi yapıldığı iddia edilmektedir. Bilinen en eski tıbbi yazılı eser ise fizik tıbbının ders kitabı olarak bilinen Huang Di Nei Jing (Tıp Kanunu) Sarı İmparator döneminde M.Ö.500-300 yılları arasında derlenmiştir. Tıbbi tecrübeler ve teorik bilgiler içermektedir. Bu kitapta Yin-Yang, beş element, zang-fu, kanal ve kollateraller, Qi ve kan, etyoloji, patoloji, tanısal yöntemler ve sendromların farklılaşması gibi teorik bilgilerin yanı sıra akupunktur noktaları ve iğneleme yöntemleri anlatılmıştır. Akupunkturun Kore’de kullanılması 6. Yy. da başlamış, aynı dönemde Japonya’ya yayılmıştır. 17.yy. ın sonlarına doğru Cizvit papazları tarafından Avrupa’ya tanıtılmaya başlamıştır. Akupunkturun batıda ilgi görmeye başladığı bu yıllarda Çin’de akupunktur yasaklanmıştır. 1822 yılında konulan bu yasak 1949 yılında Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla kaldırılmıştır.1958’de ise akupunktur ile modern tıp birlikte kullanılmaya başlanmış, akupunkturun etkinliğini ve etki mekanizmalarını anlamaya yönelik araştırma enstitüleri kurulmuştur. WHO 1974 yılında, T.C. Sağlık Bakanlığı ise 1991 yılında akupunkturu bilimsel bir tedavi yöntemi olarak kabul ederek, hangi hastalıkların tedavisinde kullanılacağını belirlemişlerdir. Binlerce yıllık bir tedavi yöntemi olan akupunktur, günümüzde bilimsel bir tedavi yöntemi olarak kabul edilmekte ve dünyanın dört bir yanında uygulanmaktadır. Bir enerji tıbbı yöntemi olan akupunkturun kendine özgü bir tanı ve tedavi algoritması bulunmaktadır. Akupunktur felsefesine göre, dünyadaki bütün nesneler evrenin bir özetidir, birbirleriyle ilişkilidir, birbirlerinin etkisini arttırır veya azaltırlar. İnsan vücudu ile doğa arasında da bir ilişki vardır. Tabiattaki değişikliklerin tamamı insan vücudunda da fizyolojik ve/veya patolojik etkiler yapar. Vücudun kendi içinde de tüm birimler birbirleriyle uyumlu bir şekilde çalışmak zorundadır. Birinin patolojisi, diğerlerini etkiler. Akupunktur felsefesine göre kişinin sağlıklı olabilmesi ve sağlığını koruyabilmesi için, sağlıklı bir şekilde beslenmesi, aşırı bir şekilde fiziksel ve zihinsel olarak yorulmaması, fakat aynı zamanda aşırı tembellik de etmemesi gerekmektedir. Ruhsal olarak da dinginlik içerisinde olması, aşırı endişeye kapılmaması, aşırı sevinç ve heyecan duymaması, aceleci olmaması, aşırı üzüntüye ve öfkeye kapılmaması gerektiği gibi, vurdumduymaz olmaması da gereklidir. Sağlığımızı sürdürmek için aktivitemizi istirahatle, heyecanımızı düşünme ile dengelemeliyiz.